محمدرضا شجریان

«محمدرضا شجریان» نامی به بلندای تاریخ کهن سرزمین ایران، نامی به وسعت آواز و نامی فراتر از واژه هنرمند است. 
محمدرضا شجریان نه تنها در عرصه آواز ایرانی بلکه در پهن گستر هنر، محبوبیتی ورای هم عصرهای خویش در میان مردم ایران دارد. 
محمدرضا شجریان در طول عمر پربرکت هشتاد ساله خود، چنان تصویر اعجاب آور و شگرفی از شخصیت هنرمند را در جامعه هنر معاصر به جای گذاشته است که قطعا بررسی تاریخ هنر ایران بدون در نظر گرفتن نام او الکن و بی معنی ست. بیراه نیست که مردم ایران او را «خسروی آواز ایران» می نامند.

زندگی شخصی

محمدرضا شجریان فرزند نخست مهدی شجریان، یکی از اساتید قرائت قرآن در مشهد است که به تاریخ یکم مهرماه 1319 دیده به جهان گشود. از اوان کودکی به صدای نجوای عارفانه پدر علاقه نشان میداد و از همان خردسالی با ایشان در جلسات قرائت قرآن شرکت میکرد. مقام های کشوری و بین المللی در قرائت قرآن و دعای جاودانه ربنا، مناجات مثنوی افشاری و همچنین دو نوار تلاوت قرآن «به یاد پدر» نشان از تاثیر شگرف آن سالها در زندگی استاد شجریان دارد.

شجریان پس از گذراندن دوره دانشسرا و آموزگاری در رادکان خراسان، به تشویق دوستش - ابوالحسن کریمی - به تهران آمد و در آزمون رادیو شرکت کرد تا بالاخره پس از کسب نظر موافق اساتیدی همچون داوود پیرنیا، نخستین برنامه ایشان از رادیو با سنتور رضا ورزنده و در قالب برنامه برگ سبز شماره 216 به گوش مردم رسید. محمدرضا شجریان بعد از مهاجرت دائم به تهران به تلمذ نزد اساتید به نام وقت همچون: احمد عبادی، اسماعیل مهرتاش، نورعلی برومند، عبدالله دوامی و... پرداخت. 

کارنامه هنری 

محمدرضا شجریان در سال‌های پیش از انقلاب، در کنار شاخص‌ترین شخصیت‌های هنری زمان خود، به فعالیت پرداخت که از جمله مهم‌ترین برنامه‌هایش اجرای «راست‌پنجگاه» به همراه محمدرضا لطفی در «جشن هنر شیراز» بود. 

در بحبوحۀ انقلاب صدای او با جریان خروشان مردمی همراه شد و «چاووش» را به گوش همگان رساند. او در کانون چاووش در کنار هنرمندان دیگری همچون: شهرام ناظری، بیژن کامکار، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و.. آثار زیادی را برای همراهی با مردم تهیه کردند.

شجریان در پنجاه سال فعالیت حرفه ای خود در موسیقی ایران خدمت بی نظیری به حفظ سنت آواز ایرانی و همچنین ایجاد لحن و کاراکتری منحصر به فرد در آواز، همت گمارد که همینک می توان آن را مکتب شجریان نامید. مکتبی که از بنان، قمرالملوک وزیری، ظلی، طاهرزاده و ... وام گرفته است و چنان شکل و شمایل مستحکم و اصیلی به خود گرفته که گویی تمام الحان آوازی قدما در این کاراکتر جمع شده اند.

آثار شاخص و محبوب 

به جرات می توان گفت محمدرضا شجریان تنها خواننده ای در تاریخ موسیقی سنتی ایران است که در کارنامه خود اثر سطح پایین ندارد. او محبوب خواص و عوام است و نه تنها مورد توجه ادیبان و نخبگان جامعه بلکه راه یافته به دل یکایک مردمان هنردوست است. اما آلبوم های «بیداد»، «دستان»، «نوا مرکب خوانی»، «همایون مثنوی» از شاخص ترین و تاثیرگذارترین آثار او به شمار می رود.

جوایز و افتخارات

محمدرضا شجریان دوبار نامزد جایزه گرمی شده و جایزه پیکاسو را از سازمان یونسکو کسب کرده است.

جایزه ویژه خداوندگار موسیقی از بنیاد آقاخان، نشان عالی هنر برای صلح از جشنواره بین المللی هنر برای صلح، نشان موتسارت از یونسکو بخشی از افتخارات او هستند.